Alternatieve geneeskunde

Alle informatie voor een weloverwogen keuze

Auteur: Gepubliceerd op: 
Medisch

Geneeskunde is een schitterend vak en vaak werkzaam danwel evidence based. Maar soms wilt u gewoon even wat anders. Even een middel wat minder goed werkt, of iets wat eigenlijk nergens op slaat. Daarom presenteert de Panessay voor u een overzicht met complementaire en alternatieve geneeswijzen. Er is genoeg voor iedereen.

Homeopathie
Homeopathie is gebaseerd op twee mechanismen: ‘like cures like’ en ‘potentiëring’. De sterke ziekte overwint de zwakkere (like cures like). Homeopathie is uitgevonden aan het eind van de 18e eeuw door de Duitse Christian Hahnmann. Zijn idee was: als twee ziekten met soortgelijke symptomen in de zelfde patiënt voorkomen, zal de ‘sterkere’ ziekte de ‘zwakkere’ ziekte genezen. Dit idee had hij gekregen omdat in die tijd de plant cinchona werd gebruikt als succesvolle therapie tegen malaria. Hahnmann twijfelde over de gangbare verklaring voor deze therapie en besloot het middel zelf in te nemen. Hij ervoer symptomen die malariapatiënten ook hebben. Door dit experiment bedacht de Duitser de theorie van het overwinnen van een ziekte door een ziekte te induceren die de oorspronkelijke ziekte overtreft. Tegelijkertijd kwam men erachter dat er en dat dit malaria doodt.

Potentiëring
De tweede hoeksteen van de homeopathie het sterk verdunnen van de werkzame stof. Dit wordt ook wel potentiëring genoemd. Door het verdunnen van de stof wordt de substantie steeds sterker volgens de homeopaten, zelfs als er in de fractie van het opgelostemiddel geen molecuul meer van het oorspronkelijke werkzame bestand te vinden is.

Hahnmann bedacht dat het raadzaam was om in het kader van like cures like een dosis te geven die het lichaam een indicatie gaf van de verwachtte ‘kunstmatige malaise’. Hij verdunde de werkzame stof daarom een aantal maal 10 tot 100 keer. Het is onduidelijk waarom hij zo extreem verdunde.

Een beroemd onderzoek uit 1988 vergeleek een ultraverdunde oplossing met IgE (tot 10120 keer verdund)met een gangbare oplossing op chemische of biologische activiteit. Het bleek dat de verdunde stof ook leidde tot het uitscheiden van histamine door eosinofiele granulocyten. Helaas konden dezelfde resultaten niet nog een keer verkregen worden door onafhankelijke onderzoeksteams.

Moderne homeopaten zeggen dat het oplosmiddel een soort geheugen heeft voor de oorspronkelijk werkzame stof. Er is veel onderzoek gedaan of water dat overblijft na potentiëring inderdaad een veranderde structuur of een coherent patroon heeft wat te maken heeft met de oorspronkelijke substantie. Hier is tot op heden geen bewijs voor gevonden. Er is ook nooit een betrouwbaar significant verschil gevonden in effectiviteit tussen homeopathische geneesmiddelen en placebo’s.

Homeopathie, iets voor jou?
Als je een kwaaltje hebt waar je normaal altijd een fijne placebo voor slikt die nu op is, kun je overwegen om over te stappen op homeopathie. Je zou soortgelijke resultaten kunnen verwachten. Als je eigenlijk geen medicatie wilt hebben maar toch iets wilt slikken is homeopathie zeker te overwegen. Ook zijn homeopathische oplossingen goede dorstlessers.

Acupunctuur.
Acupunctuur komt van het Latijnse woord acus (naald) en punctura (prikken). Het komt uit China en is ongeveer 2000 jaar oud. Het idee is dat er door het hele lichaam energie stroomt in banen. De energie is onder invloed van yin en yang. Een teveel aan yin of yang kan gecompenseerd worden door een naald in een bepaald punt van de energiebaan te steken.

Er zijn grote clinical trials gedaan naar acupunctuur, waarvan de grootste in Duitsland en de Verenigde Staten. Daar werd de ‘echte’ acupunctuur vergeleken met een nepvariant bij patiënten met verschillende soorten pijn. Er was geen verschil gevonden in uitkomst. Er was wel een verschil in pijnsensatie tussen de patiënten die wel een behandeling kregen en patiënten die helemaal geen behandeling kregen. De verklaring hiervoor was lang dat er door een naald in het lichaam te steken endorfines vrijkomen, waardoor er verminderde pijnsensatie is. Helaas is dit nooit aangetoond. Dit verschil lijkt te verklaard te worden door het placebo-effect.

Er zijn belangrijke risico’s aan acupunctuur. Vooral als de naald niet steriel is levert dit infectiegevaar op voor de patiënt. Als een naald ergens diep wordt ingestoken, kan deze schade aanrichten aan een orgaan of zenuw.

Acupunctuur, iets voor jou?
Misschien vind jij het wel heel prettig als er een naald hier en daar wordt gestoken. In dat geval doen! Verder zijn er niet echt redenen om hieraan te beginnen.

Chiropraxie
Volgens de chiropractor is het zenuwstelsel verantwoordelijk voor elk proces in het lichaam. Bij klachten is er dus iets mis met het zenuwstelsel. Denk bij deze klachten aan bijvoorbeeld spier- en gewrichts-
problemen, maar ook aan problemen zoals hoofdpijn, buikpijn of lusteloosheid. De behandeling geschiedt door manipulatie van de wervelkolom en de gewrich-
ten, massage van de spieren of spierversterkende oefeningen. Ook worden leefstijladviezen gegeven. De theorie van rugmanipulatie berust op subluxatie. Door manipulatie van de rug worden zenuwen en bloedvaten vrij gelegd die eerst bekneld zouden zijn. In overledenen is aangetoond dat manipulatie van de rug nooit gebruikt kan worden om zenuwen vrij te leggen zonder de ruggengraat te breken.

Chiropraxie is niet geheel zonder risico. In het NTVG van 2008 werd een beschouwing van een patiënt gegeven die tijdens een chiropraxiebehandeling een dubbelzijdige dissectie van de a. vertebralis kreeg en daarbij grote herseninfarcten. Er zijn meer artikelen over dissectie van de a. Vertebralis gepubliceerd, met als gemeenschappelijke deler dat de nek gemanipuleerd werd.

In overledenen is aangetoond dat manipulatie van de rug nooit gebruikt kan worden om zenuwen vrij te leggen zonder de ruggengraat te breken

De kans op complicaties wordt door het NTVG op 1,3:100.000 geschat. Dat lijkt weinig, maar bedenk wel dat het hier om complicaties gaat voor een behandeling die absoluut niet werkzaam is.

Chiropraxie: iets voor jou?
Als je last hebt van aspecifieke rug- of nekpijn is chiropraxie zeker een fijne, dure optie. Dit soort klachten gaan namelijk vaak vanzelf weer over, onafhankelijk van de behandeling. Het belangrijkste wat deze therapie jou te bieden heeft is een hopelijk vriendelijke chiropractor, die tijd voor je neemt en waar je je hart lekker kan luchten. Ook wel eens fijn.