Een beetje geneeskundestudent heeft het al eens meegemaakt: urenlang wegkwijnen in de wachtkamer van de spoedeisende hulp. Als slachtoffer van IKEA-kluswerk, hypochondrie of om een bezorgde vriend of vriendin bij te staan, die je al als dokter beschouwt voor je überhaupt je BSA gehaald hebt. Terwijl achter je rug de zoveelste ambu-brancard naar binnen wordt gereden, haal je nog maar een nieuw kopje waterige koffie (tip 1: wen er alvast aan; tip 2: het puur opschroeven van het melk-en-suikergehalte werkt niet). De jengelende kinderen en klagende middelbareleeftijdskakkers om je heen maken de sfeer niet echt rustgevend. Voor je het weet, ontvalt het je ook: ‘Kan dat nou niet wat sneller allemaal?’
Maar helaas, nee. De zorg is nu al saffraanduur (zie afbeelding). Dat realiseert de voorheen gezonde Nederlander zich wanneer de rekening van zijn plots ontstane thoracale pijnklachten op de mat valt. Na een maand, als eerst de ambulance: 850 euro. Een jaar later het ziekenhuis, een dagje opname en een policontrole: 1500 euro. En dat zonder ingreep; voor wat mooie stents of een bypass moet je toch echt het tienvoudige rekenen, de follow-up nog niet eens meegerekend. ‘Gelukkig’ blijft het zelf te betalen bedrag beperkt tot om en nabij de 400 euro (apart, het kabinet indexeert het eigen risico aanzienlijk ruimer dan de studiefinanciering, maar goed, die laatste is toch al opgeheven), de rest betalen we met elkaar.
Het duurste product in de AH, met 25.000 euro per kilogram maar iets goedkoper dan goud.
Hoe komt dat in vredesnaam zo duur? De labels ‘zorg’ en ‘medisch’ zijn voor de industrie een reden om hun lade met ongebruikte nullen open te trekken. Een duurzaam, krachtig lampje voor op je voorhoofd, bij de bouwmarkt drie tientjes, voor de KNO-arts 300 euro. En je zal moeite hebben om zelfs bij de chicste beddenzaak een wolharige Scandinavische boxspring te vinden die duurder is dan twee tegen elkaar geschoven ziekenhuisbedden. Maar de inventaris is natuurlijk slechts het topje van de ijsberg; per bed zijn er zo’n tien te betalen personeelsleden in dienst, en de (para)medici onder hen zijn het grootste deel van de dag bezig zich door nostalgische computersystemen te worstelen om (voor de winst van de verzekeraars) 'zeer relevante' scorelijsten en allerhande administratie in te vullen.
De urenlange opgekropte frustratie van wachtende patiënten wordt regelmatig over de SEH-verpleegkundigen en artsen uitgegoten. De verpleegkundigen proberen dit soms te ondervangen door zelf bij een ramvolle spoed te vragen of we de laaggetrieerden, ‘simpele’ breukjes en wonden ‘even tussendoor’ kunnen zien. Hoewel dat soms mogelijk is, bestaat er in de praktijk helaas geen ‘even’. Voor je het weet ben je toch weer tijden bezig met het hechten van een rijtwond, verdoven en reponeren van breuken of het standaard top-tot-teen onderzoeken van een jongetje dat ‘uit een klimrek is gevallen’, inclusief bijbehorende administratie en SPUTOVAMO formulier - ook al kwam ‘ie alleen maar voor z’n pols.
Dat wetende, en omdat sommige anderen toch echt voorrang hebben, is het regelmatig niet te voorkomen hier vliegveldwaardige wachttijden te hebben. Alleen dan zonder het vakantiegevoel. Het zou natuurlijk sneller kunnen, maar dan moet de – door onszelf gevulde – schatkist open. Het argument dat je patiënt sneller was geholpen als hij bereid was een veel hogere zorgpremie en eigen risico te betalen, kan je waarschijnlijk beter niet gebruiken als hij net tegen je is uitgevallen over de ‘onacceptabele wachttijd’.
Gelukkig probeert de overheid ons te helpen met het budget door het verhogen van de efficiency. Door ouderen langer thuis te laten wonen sparen we bijvoorbeeld miljoenen uit. Jammer genoeg worden hun gezondheidsproblemen ook minder snel herkend. Gevolg: het aantal ouderen dat met spoed naar het ziekenhuis gebracht werd en aan een kostbare ziekenhuisopname vastzit, steeg sinds 2012 (gecorrigeerd voor vergrijzing) met 15%. Dat was nog vóór de nieuwe bezuinigingen op de thuiszorg.
Weinig goed nieuws voor de wachttijden dus, maar wel voor jullie. Al eens nagedacht over een baan op de spoedeisende hulp?