Dit is vast niet het eerste artikel in deze editie die over corona gaat, en tegen de tijd dat je dit leest weet ik bijna zeker dat je er inmiddels ook wel genoeg van hebt. Maar toch schrijf ik deze column. Op het moment van schrijven zitten we nog midden in de zogeheten Corona-crisis en dat heeft een grote betekenis gehad voor alle vormen van zorg. Zo ook de thuiszorg. Wat voor een impact heeft deze crisis gehad en wat voor een problemen komen er naar voren in een onberekende situatie zoals deze?
We kwamen net uit college toen ik het te horen kreeg, de gehele faculteit ging dicht met als doel het UMCG corona-vrij te houden. Vanaf toen ging het allemaal heel snel, beperkt openbaar vervoer, anderhalve meter afstand en geen evenementen tot september. Al snel werd een oud begrip weer nieuw leven in geblazen: essentiële beroepen. Je kunt wel raden welke beroepen dit zijn en dat de (thuis)zorg hier een van is. De zorg houdt niet op, veel mensen zijn afhankelijk van ons en die zorg kan gewoon niet beperkt worden. Maar dat betekent niet dat we roekeloos aan het werk kunnen gaan, er moeten maatregelen genomen worden.
En de logische vraag die daarop volgt is: wat veranderd er in de zorg in een exceptionele situatie zoals deze? Voor ons? Verassend weinig. Iedere dag kreeg ik dezelfde slordig getypte mails met veranderingen in het beleid omtrent corona en infectiepreventie. Handen wassen, afstand houden en zo min mogelijk tijd met cliënten besteden. Handen wassen? Dat deden we al, met een flesje Sterillium© bij de hand gaan we altijd op route en is het de bedoeling dat we na elke cliënt onze handen desinfecteren. Afstand houden? Het is moeilijk afstand houden als je iemand met een heupfractuur van top tot teen schoon moet schrobben, en deze regel ging dan ook niet op voor de thuiszorg. Zo min mogelijk tijd met cliënten besteden? Dat is eigenlijk het allerlastigste, ik besef me dat dat voor de cliënt zijn of haar gezondheid, ook voor onze eigen, het beste is, maar het is gebleken dat in deze bijzondere tijd dit toch dilemma’s creëert.
Het advies van de overheid is om ouderen niet te bezoeken omdat de kans dat ze het loodje leggen na infectie nou eenmaal vrij groot is. De verzorgingstehuizen zijn daardoor net kraakpanden geworden en het aantal ouderen dat kampt met eenzaamheid is immens groot. De overheid legt hier een belangrijke verantwoordelijkheid op de schouders van familie van deze ouderen: riskeer je de gezondheid van je geliefden door ze te bezoeken? Het is ook lastig uit te leggen aan deze ouderen waarom ze hun dagen spenderen met zo min mogelijk menselijk contact. Ik spreek uit ervaring als ik zeg dat er twee kampen zijn: ouderen die absoluut niet met ook maar iemand in contact willen komen vanwege angst voor een lijdensweg na infectie met het virus en een kamp met ouderen die echt niet (willen) begrijpen dat COVID-19 toch best wel serieus is. En helaas is die tweede groep het grootst.
Gezellig koffiedrinken met een cliënt is er in deze tijd dus niet bij. Ook voor ons geld dat we een afweging moeten maken tussen gezondheid en eenzaamheid. Onze eigen gezondheid is ook belangrijk en er moet een duidelijke grens zijn tussen onze gezondheid en onze verantwoordelijkheid voor het behartigen van de belangen van onze cliënten. Ik kwam afgelopen week bij een vrouw die vertelde hoe ze haar zoon al vier weken niet meer gezien had en hoe contact met haar zoon het enigste was wat haar nog op de been hield. Ze begreep niet hoe zo’n ‘klein griepje’ de hele samenleving om kon gooien en de reden was dat haar bloedeigen zoon haar niet meer wil bezoeken. Ik vroeg haar of ze al geprobeerd had om samen video te bellen via skype of whatsapp, want ja, zelfs ouderen hebben gewoon smartphones. ‘Ach hou toch op, daar ben ik veel te oud voor…’